گندم (wheat) گندم که یکی از منبع اصلی و رایج ترین ماده خوراکی مورد استفاده و مهم ترین منبع انرژی جیره طیور و غذای انسان است به  رقم های مختلفی در جهان تحت کشت قرار میگرند گندم عمدتا برای تهیه آرد نان و شیرینی استفاده میشود.

به طور سنتی، گندم واریته ای است که با توجه به شرایط مختلف خاک و اقلیم های متفاوت هر منطقه درفصول زمستان یا بهار رشد میکند.

گندم کربوهیدرات  بدن انسان را تامیین میکند رقم های گندم را میتوان به گندم  قرمز پاییزه، گندم قرمز بهاره، گندم سفید، گندم دوروم ( که در تهیه ماکارونی و شیرینی نقش بسزای دارد را نام برد)

گندم گاهی اوقات با توجه به رنگ پوسته ی دانه ی آن میتواند سفید یا قرمز باشد. در گذشته گندم های زمستانه، سفید و نرم و گندم های بهاره سفت و قرمز بودند. سفتی یا نرمی گندم از نظر ارزش تغذه ای، رابطه زیادی با ترکیب آن و به ویژه پروتئین این ماتده خوراکی دارد.

با توجه به پیشرفت های حاصل شده در زمینه نژاد گیاهان زراعی، امروزه رنگ و زمان کاشت این مادهی خوراکی بهبود یافته است. در گندم های سفت، بخش عمده ای از پروتئین با نشاسته همراه بوده و بیشتر پروتئین آن هم غنی از لیزین است، پروتئین های موجود در گندم سفت برای پخت نان مناسب اند در حالی که گندم های نرم برای تهیه ی شیرینی و کیک مناسب است.

گندم دروم که برای تولید خمیر شیرینی و ماکارونی به کار میرود، نوعی گندم بسیار سخت است، سختی فیزیکی این گندم ناشی از اتصال قوی بین نشاسته و پروتئین گندم است.

با توجه به ناحیه ای که گندم در آن منطقه رشد میکند، وجود شبنم همراه گندم یا جوانه زدن آن میتواند در کارخانه های تولید دان، مشکل ساز باشد. وجود شبنم به همراه گندم باعث توقف کامل ساختن نشاسته شده و دانه کوچک و سبک میشوند.

هر چند میزان پروتئین گندم بیش از ذرت و انرژی آن نیز فقط به میزان جزئی کمتر از ذرت است، اما استفاده آن بیش از 30% گندم در جیره مشکلاتی را به ویژه در مورد پرندگان جوان به همراه دارد.

گندم ها را در سه اقلیم با بذرهای مختلف کشت مینماییند 1- گندم چمران، زاگرس، کوهدشت، شیرودی و..... که مخصوص نان و گندم استورک مخصوص ماکارونی در اقلیم گرم و مرطوب میباشد. 2- گندم چمران، هیرمند، کویر، فلات، و.... که مخصوص نان و گندم یاواروس و کرخه، مخصوص ماکارونی در اقلیم گرم و خشک کشت میشود.3- گندم های را که در اقلیم معتدل کشت میشوند را میتوان به پیشتاز، پیشگام،  شیراز، روشن نام برد که خرید فروش آن در شرکت کیمیا زرین جهان پوشش با کیفیت و کمیت مناسب صورت میگیرد. از رقم های گندم های خارجی در بازار هم میتوان گندم روسیه، اکراین، قزاقستان، آلمان  نام برد که  در ایران بیشتر مورد معامله قرار میگیرد.