بازار جهانى انواع نخود، هفته گذشته را در شرايطى پشت سر گذاشت كه كماكان وضعيت برداشت و موجودى اين محصول در امريكاى شمالى، شرايط خوبى را ندارد. اگرچه امريكا و كانادا را نميتوان حداقل براى فصل جارى در روند قيمت هاى بازار موثر دانست، اما احتمال اينكه خصوصا امريكا جهت نياز بازار داخل با افزايش تقاضا روبرو باشد، بسيار زياد است.
در شرايط فعلى، كماكان استراليا بازار گردان اصلى نخود بوده و البته اگر مشكلات ناشى از حمل و نقل را ناديده بگيريم، تا حدودى در كنترل بازارهاى مصرف مثل پاكستان و بنگلادش، نقش اصلى دارد. استراليا از ابتداء فصل تا ابتدا ماه جارى حدود ٧٦٦ هزار تن صادرات نخود داشته كه در مقايسه با مدت مشابه در سال قبل با حدود ٢٨٣ هزار تن، رشد قابل توجه داشته است.
طبق اعلام كميسيون غلات كانادا، صادرات انواع عدس از كانادا در ماه سپتامبر سال جارى به صورت فله حدود ٢٠٢،٢٠٠ تن اعلام شد كه نسبت به مدت مشابه در سال قبل، حدود ٢ هزار تن كاهش داشت.

رشد ۱۷ درصدی برداشت حبوبات در اوکراین

عليرغم كاهش اراضى تحت كشت انواع حبوبات در سال ٢٠٢١ در اكراين نسبت به سال قبل، با اين حال، بواسطه افزايش عملكرد محصول، شاهد برداشت تقريبى ٧٠٠ هزار تن انواع حبوبات از حدود ٣١١ هزار هكتار اراضى كشاورزى بوديم كه نسبت به سال قبل، حدود ١٧٪؜ افزايش را نشان ميدهد.

از اين ميزان، عمده برداشت حبوبات مربوط به انواع نخود فرنگى (زرد) در حدود ٥٨٢ هزار تن و الباقى تقريبى ١٢٠ هزار تن را ميتوان به لوبيا قرمز، عدس، نخود رسمى و … تخصيص داد.

براى سال زراعى جارى، با توجه به افزايش درخواست حبوبات از سوى بازار ها خصوصا تركيه، افزايش قابل توجه قيمت حبوبات در دنيا، قيمت بالاى كودهاى نيتروژنى كه ميتواند باعث تغيير نوع كاشت به سمت حبوبات و همينطور توافقات ديپلماتيك اكراين با چين در راستاى افزايش بازار تقاضاى حبوبات چين بر روى محصولات اكراين، بايد شاهد افزايش سطح تحت كشت حبوبات در اكراين باشيم.

شاخص تغييرات قيمت انواع غلات، دانه هاى روغنى و حبوبات از ماه آگوست سال قبل ٢٠٢٠ تا امروز را در زير بررسى ميكنيم؛
نكته اول، تقريبا از ابتداء فصل جارى زراعى و به دنبال وضعيت خشكسالى در كانادا، شاخص قيمت انواع محصولات كشاورزى حدود ٢ برابر شده است.
نكته دوم، شاخص نرخ غلات و دانه هاى روغنى، از ابتداء سال جارى ميلادى شاهد رشد قابل توجهى بوده، در صورتيكه شاخص حبوبات را اساسا از ماه آگوست و به دنبال تداوم وضعيت خشكسالى، با جهش قيمت ها، شاهد بوديم.

هند ادامه واردات عدس از روسيه را تا پايان ماه ژوئن سال ميلادى آينده (اواسط تير ماه) مجاز اعلام كرد. 
با توجه به زمان برداشت نخود باب لپه در پاكستان كه معمولا از ٢٠ آوريل (اوائل ارديبهشت) آغاز ميشود و با توجه به آغاز ماه رمضان در اواسط فروردين ماه، برآوردها از نياز به واردات حداقل ١٠٠ هزار تن نخود باب لپه توسط پاكستان و عمدتا از استراليا قبل از سال نو شمسى، حكايت دارد.
حدود قيمت هاى انواع حبوبات در بندر كراچى امروز؛
عدس قرمز - ١٦٥ روپيه
نخود باب لپه - ١٢٢ روپيه
نخود فرنگى زرد - ٨٥ روپيه
ماش - ١١٠ روپيه

بازار نخود رسمى كماكان تحت تاثير عرضه و توليد پايين در امريكاى شمالى، از شرايط تثبيت در قيمت هاى بالا، حمايت ميكند.
در همين راستا، صادرات نخود رسمى از امريكا از ابتداء ماه آگوست تا اكتبر با حدود ٤٠٪؜ كاهش نسبت به سال قبل از ٢٩ به ١٧ هزار تن رسيد. اين ميزان، بالغ بر ٣٠٪؜ از برنامه و پيش بينى صادرات نخود امريكا در سال ٢٠٢١/٢٠٢٢ ميباشد. (حدود ١٠٪؜ بيش از سال قبل)

هفته گذشته، بازار انواع نخود در دنيا، شرايط متغيرى را ثبت كرد. در حاليكه نخود رسمى تقريبا از روند بالاى قيمت خود حمايت كرد، بازار نخود باب لپه، داراى شرايط پيچيده ترى بود. از يك سو، نامشخص بودن شرايط و ميزان كاشت نخود باب لپه فصل بهاره در هند و از سوى ديگر تلاش تقريبا پُر ريسك استراليا جهت فروش بيشتر نخود به بازار ها قبل از برداشت بهاره هند با در نظر گرفتن مشكلات عديده حمل دريايى اعم از افزايش نرخ كرايه و كمبود كانتينر، بازار ها را نامتعادل نمود.
 به نظر من، در شرايط فعلى، اصلى ترين نگرانى از سوى تامين كنندگان، مسئله حمل دريايى ميباشد. از دو منظر اين مسئله، حائز اهميت ميباشد؛
١) نگهدارى كالاى فروخته شده در انبار ها تا زمان بارگيرى، هزينه هاى مازادى را بر فروشنده گان وارد ميكند. در ماههاى گذشته، تغييرات پى در پى در برنامه هاى حمل دريايى، علاوه بر هزينه هاى جنبى انباردارى، هزينه هاى مالى هم بر فروشندگان وارد كرده است.
٢) ريسك فروش آتى به شرط خريد (Short position) براى فروشندگان بسيار بالاتر از سال هاى قبل ميباشد. نا مشخص بودن نرخ حمل و نوسانات آن در دوره هاى حمل ٢-٣ ماه، طبيعتا ريسك خريد را براى فروشندگان بالاتر از معمول خواهد برد، چراكه احتمال درخواست قيمت بالاتر فروش هم از كشاورزان نامشخص خواهد بود.
در زير، روند قيمت نخود رسمى (سايز هاى مختلف) كانادا را تحويل كارخانه هاى بوجارى داخلى از ابتداء سال بررسى ميكنيم. (قيمت ها به دلار كانادا محاسبه شده است)
ضمن اينكه، طبق آخرين برآوردها، وضعيت كيفيت عدس سبز امسال از لحاظ كيفيت؛
درجه ١ - حدود ٢٧.٥٪؜
درجه ٢ - حدود ٢٤.٥٪؜
درجه ٣ - حدود ٢٧.٦٪؜

طبق اعلام منابع محلى در پاكستان، مناطق تحت كشت نخود باب لپه در مناطق مختلف متاثر از شرايط جوّى خشك تحت حمله آفت مورچه سفيد قرار گرفته و ريشه بوته هاى نخود در حال خشك شدن هستند.
به نظر من، شرايط فعلى و روند برداشت محصول در پاكستان و از سوى ديگر روند بارش هاى بيش از حد انتظار در استراليا و افزايش نرخ حمل دريايى، همگى در روند افزايش قيمت اين محصول نقش داشته بطوريكه تنها ظرف هفته گذشته، قيمت نخود باب لپه استراليا تحويل بنادر پاكستان جهت حمل ماه ژانويه حدود ٤٠-٥٠ دلار افزايش داشته است.
نگاهى هم به روند واردات عدس به پاكستان از ابتداء سال جارى ميلادى داشته باشيم، حدود ٥،٥٩٧ كانتير تخليه شده كه كماكان كانادا، بيشترين سهم از بازار عدس پاكستان را داشته است.

📌صادرات عدس از کانادا کاهش یافت

صادرات انواع عدس از تركيه در ماه سپتامير حدود ١٧،٣٢٦ تن اعلام شده كه بازار عراق با ٣٧٠٠ تن، سهم اول از اين حجم صادرات را داشته است. كل صادرات عدس از تركيه از ابتدا سال جارى ميلادى تا ماه آگوست با ٣٨٪؜ كاهش نسبت به مدت مشابه در سال قبل، به ١٨٠،٥٣٣ تن رسيد.
در زير، روند قيمت انواع عدس سبز و عدس قرمز تركيه را طى ٥ سال گذشته تحويل بندر مرسين (FOB Mersin) بررسى ميكنيم.

🔊طبق اعلام كميسيون غلات كانادا، صادرات انواع عدس از كانادا در ماه سپتامبر سال جارى به صورت فله حدود ٢٠٢،٢٠٠ تن اعلام شد كه نسبت به مدت مشابه در سال قبل، حدود ٢ هزار تن كاهش داشت.

📍طبق آخرين برآوردها، وضعيت تولید عدس سبز امسال از لحاظ كيفيت در مورد عدس درجه ١ - حدود ٢٧.٥٪؜، درجه ٢ - حدود ٢٤.٥٪؜ و درجه ٣ حدود ٢٧.٦٪؜ پیش بینی شده است.

برداشت انواع لوبيا خوراكى در امريكا براى سال زراعى جارى تقريبا با تكميل ٩٧٪؜ تا ابتداء ماه جارى ميلادى، رو به پايان است. در نظر داشته باشيم كه در مدت مشابه در سال قبل، ٩٩٪؜ از اراضى تحت كشت انواع لوبيا برداشت شده بود. اطلاعات كلى از ميزان برداشت انواع لوبيا خوراكى امسال در امريكا حدود ١.٠٤ ميليون تن ميباشد كه در مقايسه با سال قبل با ١.٥٥ ميليون تن و حتى نسبت به متوسط ٥ ساله با ١.١٧ ميليون تن، كمتر ميباشد.

از ابتدا سال جارى ميلادى، حدود ١٦،٥٠٠ كانتير نخود از استراليا و تانزانيا در پاكستان تخليه شده است. نكته قابل توجه، كاهش ميزان واردات در ماه نوامبر (٣١٥ كانتينر) ميباشد.
 به نظر من، با توجه به افزايش شديد نرخ حمل دريايى كانتير از بنادر استراليا، به نوعى بازار كمتر در صدد خريد خصوصا از استراليا ميباشد، از سوى ديگر با توجه به نزديك شده به ماه رمضان و تقاضاى بازار نخود خصوصا از پاكستان، احتمالا شاهد نوسان بالاى قيمت و تقاضا در ماههاى آخر سال جارى شمسى باشيم.


وضعيت صادرات عدس (مشخصا انواع عدس سبز) در ماه گذشته (نوامبر) تا حدودى از لحاظ حجم صادرات بيشتر از ماه اكتبر، اعلام شد.
طبق آمار، ميزان صادرات انواع عدس سبز از كانادا در ماه نوامبر حدود ٢٩،٦٨٧ تن اعلام شد كه نسبت به ماه اكتبر با ٢٦،٩٤٨ تن، تقريبا افزايش داشته است. البته، نكته قابل توجه اينكه اين ميزان در مدت مشابه در سال قبل حدود ٩٣،٧٢٥ تن بوده كه شاهد كاهش ٣٣٪؜ نسبت به سال قبل هستيم.
در ماه قبل، به ترتيب تركيه با ٤،٠٠٦ تن اصلى ترين بازار صادراتى كانادا و به دنبال آن الجزيره و امارات متحد عربى به ترتيب ٣،٨١١ و ٢،٧٨٩ تن، دو مقصد اصلى بازار عدس سبز كانادا بوده اند.

ميزان واردات انواع عدس به تركيه در ماه نوامبر با ١٨٪؜ افزايش نسبت به ماه اكتبر به ٢٩،٩١٥ تن رسيد كه به ترتيب روسيه با ١٣،٩٦٧ تن و به دنبال آن كانادا و قزاقستان به ترتيب با ٨،٢٥٢ و ٥،٧٨٨ تن دو تامين كننده ديگر عدس بودند. عليرغم اينكه سطح زير كشت بهاره در هند خصوصا براى نخود و عدس به ترتيب ٢ و ٣ درصد نسبت به سال قبل افزايش داشته است، با اين حال بواسطه بارش هاى نامناسب فصلى، تگرگ و شرايط جوّى سرد، احتمال كاهش ميزان عملكرد محصول تا ٣٠٪؜ در برخى از مناطق هند، پيش بينى ميشود.